Budynki, których już nie ma.

   Oblicze Zambrowa zmienia się z każdym rokiem. Wydaje mi się jednak, że w ostatnich latach ten proces przyśpieszył. Szczególnie dobrze widoczne jest to w stosunku do drewnianej zabudowy. Domy są rozkładane i przenoszone w inne miejsca lub po prostu rozbierane. 

   W ubiegłym roku pożegnaliśmy drewniany budynek znajdujący się przy skrzyżowaniu ulicy Raginisa i Alei Wojska Polskiego. Budynek ten z pewnością został rozebrany i przeniesiony w inne miejsce, gdyż w trakcie jego rozbiórki ponumerowane zostały wszystkie elementy konstrukcyjne.
   Budynek był całkiem duży i posiadał ganek od strony Alei Wojska Polskiego.

Zdjęcie nr 1. Dom przy Alei Wojska Polskiego. Źródło: google.pl

   W tym roku udało mi się zidentyfikować przynajmniej trzy obiekty, które zostały rozebrane. Pierwszy z nich to budynek mieszczący się przy ulicy Obrońców Zambrowa, znajdujący się naprzeciw Szkoły Podstawowej nr 5. Budynek ten, podobnie jak poprzedni, miał malowniczy ganek.

Zdjęcie nr 2. Dom przy ulicy Obrońców Zambrowa. Źródło: google.pl

   Powyższy budynek również został rozebrany i przeniesiony w inne miejsce. Obecnie działka budowlana pozostaje pusta.

Zdjęcie nr 3. Działka przy ulicy Obrońców Zambrowa. Materiały własne.

    Kolejny budynek zniknął z ulicy Cmentarnej. Zapewne wielu z nas zauważy zmianę w czasie nadchodzących listopadowych świąt. Jeszcze do niedawna budynek wyglądał tak:

Zdjęcie nr 4. Dom przy ulicy Cmentarnej. Źródło: google.pl

   W sierpniu udało mi się uchwycić moment jego rozbiórki. 

Zdjęcie nr 5. Dom przy ulicy Cmentarnej w czasie rozbiórki. Materiały własne.

      Ostatni budynek stał się ofiarą obfitych wiosennych opadów śniegu. Przez ostatnie lata już niezamieszkany wyglądał tak:

Zdjęcie nr 5. Dom przy Obrońców Zambrowa. Źródło: google.pl

   Na początku kwietnia masa śniegu doprowadziła do katastrofy budowlanej.

Zdjęcie nr 6. Dom przy ulicy Obrońców Zambrowa - kwiecień 2013 r. - materiały własne.

      Obecnie właściciel stopniowo, dzień po dniu dokonuje rozbiórki budynku. Zapewne niedługo nie będzie po nim śladu. 

Zdjęcie nr 7. Dom przy ulicy Obrońców Zambrowa w trakcie rozbiórki - październik 2013 r. - materiały własne.

Zdjęcie nr 8. Dom przy ulicy Obrońców Zambrowa w trakcie rozbiórki - październik 2013 r. - materiały własne.

    Mam świadomość, że rozbieranie drewnianego budownictwa to proces nieuchronny. Cieszę się, że część z nich znalazło inne miejsce, w którym rozpocznie nowy żywot.

   Niestety w Zambrowie zanika również stara zabudowa murowana. A szczególnie ta najstarsza, mieszcząca się przy Placu Sikorskiego.

    Pierwszy z budynków, który możemy znaleźć już tylko na zdjęciach i zasobach internetowych, znajdował się przy ulicy Łomżyńskiej. Chociaż był wpisany do rejestru zabytków, nie udało się go uratować. Cechował się niezaprzeczalną urodą. Szczególnie frontowa elewacja zapadła mi w pamięć, detale architektoniczne dobrze widać na poniższym zdjęciu.

Zdjęcie nr 9. Budynek przy Placu Sikorskiego. Źródło: google.pl

   Obecnie, po nieszczęśliwym zawaleniu się tego budynku, trwają prace budowlane. Dziwię się, że elewacja została zburzona do końca, mimo że ocalała po katastrofie budowlanej. Czy budynek wróci w formie chociaż zbliżonej to tej na powyższym zdjęciu? Wkrótce się okaże...

Zdjęcie nr 10. Budynek przy Placu Sikorskiego - październik 2013 r. - materiały własne.

   Kolejny budynek przy Placu Sikorskiego, najprawdopodobniej czeka go los zbliżony do tego wcześniej omawianego. W chwili obecnej wygląda on tak:

Zdjęcie nr 11. Budynek przy Placu Sikorskiego - październik 2013 r. - materiały własne.

    Czemu twierdzę, że jego dni są policzone? Budynek ten narażony jest na wszelkie możliwe warunki atmosferyczne, gdyż w jego oknach nie ma szyb. Pozbawione tynku ściany nasiąkają wodą deszczową, więc każda kolejna zima czyni zniszczenia. Woda dostaje się też do środka. Jeśli strop i podłoga są zrobione z drewna, to z pewnością nie wróży to nic dobrego.

Zdjęcie nr 12. Budynek przy Placu Sikorskiego - październik 2013 r. - materiały własne.

   Dach wydaje się być szczelny, ale to tylko pozory. W rzeczywistości wyłaz dachowy nie ma przykrywy, w wyniku czego woda leje się do środka strumieniami.

Zdjęcie nr 13. Budynek przy Placu Sikorskiego - październik 2013 r. - materiały własne.

    Czy budynek ten jest wart zachowania? Oceńcie sami.

Zdjęcie nr 14. Budynek przy Placu Sikorskiego - lipiec 2013 r. - materiały własne.

Zdjęcie nr 15. Budynek przy Placu Sikorskiego - lipiec 2013 r. - materiały własne.

   A tak wyglądał w czasach swojej świetności, w pierwszych latach po wojnie. Widać na nich młode jeszcze drzewa, które obecnie są wielkości stojącego obok budynku.

Zdjęcie nr 16. Budynek przy Placu Sikorskiego - rok 1965. Źródło: allegro.pl

   Dla odmiany pocztówka z podobnego okresu w kolorze. Porównując zdjęcia z okresu obecnego i historycznego, można powiedzieć, że czasy świetności tego budynku dawno minęły. Szkoda. 

Pocztówka z Zambrowa z lat 60. Materiały własne.

   Zapewne większość osób pyta się w duchu "Kiedy wyburzą tą ruderę. Stwarza takie zagrożenie. Może się zawalić. Lepszy byłby parking". Nie uważam tak od czasu, kiedy zobaczyłem ten budynek na fotografiach w czasach jego świetności.
   Mam nadzieję, że prędkość z jaką odchodzą w przeszłość zambrowskie zabytki nie przyśpieszy. Ich lista nie jest wcale długa. W innym wypadku, my i nasze dzieci będziemy oglądać zabytki naszego miasta na archiwalnych zdjęciach i na portalu google.pl.
   Na koniec historia pocztówki z Zambrowa... polecam lekturę.